Próba podsumowania polskiej architektury ostatniej dekady przyniosła ciekawe rezultaty. Spośród kilkudziesięciu obiektów wybudowanych w całej Polsce w latach 2010-2020 wybraliśmy 26 wyjątkowych nieruchomości. W porównaniu z architekturą tego okresu charakteryzuje się nie tylko ciekawą koncepcją i przemyślaną formą, ale także z niespotykaną dotąd wrażliwością wpisuje się w otaczającą przestrzeń i kontekst historyczny. A co najważniejsze, zadowolić mieszkańców i turystów. Zobacz 10 arcydzieł architektury z ostatniej dekady.
Olivia Business Centre w Gdańsku 2019 r.
To największe centrum biznesowe i kompleks biurowy w północnej Polsce. W skład Olivia Business Centre wchodzi osiem już wybudowanych drapaczy chmur i jeden obecnie w budowie. Najemcami powierzchni biurowych są firmy krajowe i międzynarodowe, w tym kawiarnie, placówki edukacyjne dla dzieci i banki. W centrum biurowym odbywają się także ważne wydarzenia biznesowe, edukacyjne i kulturalne.
Muzeum Pamięci Sybiru w Białymstoku 2019 r.
Siedzibę Muzeum Pamięci Syberii wybudowano na terenie byłego obozu wojskowego w Białymstoku, gdzie w latach 40. XX w. ładowano transporty ofiarne obywateli polskich deportowanych w głąb Związku Radzieckiego. Oddano już imponujący budynek o ważnej i kultowej architekturze, a we wrześniu 2021 r. zostanie otwarta stała ekspozycja opowiadająca historię tysięcy Polaków, którzy doświadczyli dramatu wypędzeń, wysiedleń i niewolniczej pracy. Planowany na maj. Muzea mają charakter narracyjny, a każdy artefakt nie tylko eksponuje, ale także opowiada swoją historię w sposób, który czyni ją niezapomnianą, wzmacniając jednocześnie tożsamość i świadomość historyczną zwiedzających.
Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach
Na ten budynek czekali melomani i sami muzycy. Przez kilkadziesiąt lat jedna z najlepszych orkiestr w Polsce mieściła się w wynajmowanych pomieszczeniach, które nie odpowiadały jej potrzebom. W 2008 roku ogłoszono wyniki konkursu architektonicznego na projekt siedziby NOSPR w Katowicach. Budynek został oddany do użytku w 2014 roku, a zaprojektowany przez zespół Tomasza Koniora we współpracy z cenionym zespołem akustyków Nagata Acoustics. Pracujący w Katowicach Tomasz Konior zaprojektował budynek o prostej i przejrzystej sylwetce, łączący wysokie wymagania techniczne i funkcjonalne z atrakcyjną formą architektoniczną. Ceglana elewacja i pomalowane na czerwono wnęki okienne nawiązują do tradycyjnej architektury regionu, zwłaszcza słynnych domów rodzinnych Nikiszowcu.
Muzeum Sztuki w Łodzi
Muzeum Sztuki w Łodzi jest miejscem wyjątkowym z kilku powodów. Ma ścisły związek z przedwojenną polską sztuką awangardową i gromadzi cenną kolekcję dzieł artystów, którzy wywarli ogromny wpływ na główne przemiany w sztuce XX wieku. To znane także za granicą muzeum, przez wiele lat mieściło się w łódzkich pałacach i kamienicach i choć efektowne, nie spełniało wymogów muzealnych. W 2008 roku dzięki wsparciu finansowemu Unii Europejskiej, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urzędu Państwowego i Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi udało nam się zrewitalizować i zmodernizować dawną przędzalnię Młyna Izrael Poznańskiego na potrzeby naszych wymagania nowoczesnego muzeum. W związku z tym blisko związane z Łodzią muzeum ulokowano w jednym z najważniejszych zespołów architektonicznych miasta. Ponadto umieszczenie kolekcji sztuki współczesnej w zrewitalizowanym opuszczonym obiekcie przemysłowym okazało się godne zapewnienia „drugiego życia” zabytkowi przemysłowemu. Jeszcze bardziej zadziwiający w tym projekcie jest fakt, że część tej samej fabryki Poznańskiego służy obecnie jako ruchliwe centrum handlowe. I to współistnienie kultury wysokiej z życiem codziennym i rozrywką okazało się korzystne dla obu stron.
Opera i Filharmonia Podlaska – Europejskie Centrum Sztuki w Białymstoku
W 2005 roku ogłoszono wyniki konkursu architektonicznego na budowę Opery i Filharmonii Podlaskiej. Obiekt miał zmienić oblicze miasta jako miejsca mało atrakcyjnego kulturowo i poszerzyć ofertę wydarzeń artystycznych w całym regionie. Jednocześnie, dzięki wybranemu w konkursie projektowi Marka Budzyński, budynek stał się jednym z najbardziej oryginalnych budynków w mieście. Marek Budziński w swój charakterystyczny sposób połączył nowoczesny budynek z zielonym otoczeniem, ukrywając część budynku pod trawiastym wzgórzem i otwierając wnętrze na otaczający go park. Budynek składa się z wielu ikonicznych elementów (portyki, kopuły, postmodernistyczne zmodyfikowane i oryginalne interpretacje architektury przemysłowej) i można go zwiedzać na wiele sposobów, nie tylko uczestnicząc w koncertach i przedstawieniach, ale także można go odkrywać.
EC1 Łódź – Miasto Kultury w Łodzi
Łódź była jednym z największych ośrodków przemysłowych w Europie. Przez lata miasto na różne sposoby starało się zająć dziedzictwem architektury przemysłowej, które warto zachować, ale należy nadać mu zupełnie nową funkcjonalność. Położona tuż obok głównego dworca kolejowego dawna elektrociepłownia EC1 stała się ośrodkiem nauki, kultury i rozrywki. Od 2007 roku poddano rewitalizacji istniejący budynek i dobudowano nowy, tworząc kompleks, który przyciąga szerokie grono użytkowników. Centrum Naukowo-Technologiczne EC1 wraz z planetarium mieści się już w imponującym starym budynku przemysłowym, a otwarcie Narodowego Centrum Kultury Filmowej oraz Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnych zaplanowano na koniec 2019 roku.
Wieża Widokowa na Szachtach w Poznaniu 2018 r.
Od 2014 roku obszar Szachty, uznawany za najcenniejszy przyrodniczo obszar Poznania, zagospodarowany jest na cele rekreacyjno-turystyczne. Wybudowano szlaki turystyczne, umieszczono elementy małej architektury, zbudowano kładki dla pieszych i wzniesiono wieże widokowe. Zbudowana na planie trójkąta wieża ma 25 metrów wysokości i posiada na szczycie taras widokowy, z którego roztaczają się piękne widoki na Szachty, Poznań i Luboń.
Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku 2017 r.
Siedzibę Muzeum II Wojny Światowej charakteryzuje współczesna bryła, która wyróżnia się nieregularnym kształtem, lekko opadającym ku ziemi i posiadającym efektowny łuk. Program muzeum nie ogranicza się do historii II wojny światowej na terenie Polski kontynentalnej, ale obejmuje także działalność edukacyjną i wystawienniczą. Budowa nowego budynku trwała pięć lat pod kierunkiem architektów z gdyńskiego biura Quadra.
Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie
Od 2015 roku budynek ten jest jednym z najsłynniejszych polskich budynków na świecie i miejscem eksploracji miłośników architektury. Filharmonia 3 lata temu. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie powstał w 2014 roku i zdobył nagrodę Miesa van der Rohe, najważniejszą nagrodę architektoniczną kontynentu. Dzieło hiszpańsko-włoskiego duetu architektonicznego Fabricio Barozzi i Alberto Veiga wyróżnia się na tle szczecińskiej zabudowy chłodną, surową formą, która wielu kojarzy się z górą lodową. Jednak w tym przypominającym latarnię budynku łatwo dopatrzeć się nawiązań do zabytkowych kamienic i zabytkowej architektury, która niegdyś wypełniała centrum miasta. Co ważne, minimalistyczna forma, choć efektowna, nie konkuruje z różnorodną zabudową regionu, lecz uzupełnia ją i odpowiada na nią zarówno w formie, jak i wymiarze.
Węzeł transportowy w Solcu Kujawskim 2016 r.
Projekt węzła komunikacyjnego Solca Kujawskiego opracowała pracownia architektoniczna Rysy Architekci. Zainstalowanie systemu na skarpie nie tylko wiązało się z wieloma wyzwaniami technicznymi, ale także otworzyło możliwości wielofunkcyjnego wykorzystania przestrzeni. Konstrukcja została zaprojektowana tak, aby umożliwić swobodne przejście wszystkim, zarówno pasażerom, jak i mieszkańcom. Polne schody przed budynkiem i rynek są miejscami wydarzeń kulturalnych.
Muzea odwiedzamy zwykle z powodu wystaw czy ciekawych zbiorów. Ale w Polsce znajduje się całkiem sporo muzeów, które warto odwiedzić ze względu na ich siedziby.
